Wat is burn-out?
Burn-out kondigt zich aan als door verschijnselen als emotionele en lichaamlijke uitputting, afkeer van het werk en gevoelens van verminderde competentie. Het wordt wel eens beschreven als een energiestoornis. Een depressie wordt dan eerder omschreven als een stemmingsstoornis.
Eerste signalen:
- Niet lekker in het vel voelen
- Zich opgejaagd voelen
- Vermoeid uit bed
- Meer geïrriteerd op het werk
- Slaapproblemen
- Afkeer van werk
- Geen zin in seks
- Verminderde sociale contacten
Bij burn-out is er sprake van een verstoord evenwicht tussen de eisen van het werk en het persoonlijk verwachtingspatroon en behoeften.
Fasen van burn-out
Het begint meestal allemaal met een grote dosis aan ambitie, werkplezier en de honger naar succes. Maar dan komt de druk en het woordje "moeten" meer op de voorgrond, wat het begin betekent van het burn-outproces. De valkuil is in de meeste gevallen dat alarmsignalen genegeerd worden. Deze signalen komen niet enkel van uw lichaam en geest, maar ook van uw onmiddellijke omgeving (partner, collega's, vrienden, familie, ...)
Fase 1: in de gevarenzone van een burn-out zitten
Een overdosis van enthousiasme en de uitdaging in je werk, laten u hard werken. U wilt de wereld iets bewijzen en uw energie gaat grotendeels naar uw werk. Sociale contacten, partner en ontspanning komen meer en meer op de achtergrond. Door hard te werken wilt u iets bereiken, wilt u erkenning en respect afdwingen. De toevlucht naar slechte gewoontes, zoals koffie, roken, alcohol of drugs neemt toe.
Fase 2: een negatief zelfbeeld
Voor sociale contacten heeft u geen tijd meer. Maar voor u is het maar tijdelijk. Door het piekeren tijdens de nacht, gaat de kwaliteit van je nachtrust achteruit en bent u 's morgens minder fit. U voelt meer en meer de druk op het werk en het tempo wordt u te hoog. Dit alles tast uw concentratievermogen aan. Twijfels in je eigen capaciteiten nemen hierdoor toe en je zelfvertrouwen krijgt een deuk.
Fase 3: het water tot aan uw lippen
De vermoeidheid begint slopend te worden. De prestaties nemen af. Hierdoor heeft u meer tijd nodig voor uw taken en begint u meer en meer te falen. Het onderscheid tussen werk en privé begint sterk te vervagen en voor ontspanning is er geen tijd meer. U begint ook afspraken te vergeten en er ontstaan conflicten. Twijfels aan eigen competenties en uw werk nemen toe. Zowel thuis als op het werk benader je de zaken steeds negatiever. Een tijdbom begint te tikken.
Fase 4: frustraties en het noorden kwijt
U trekt zich bijna volledig terug uit het sociale leven en heeft meer wantrouwen naar uw collega's. Uw frustraties nemen toe, omdat u vindt dat de anderen hun verantwoording ontlopen en u er alleen voor staat. Hierdoor ontstaan meer en meer conflicten. Ook vage lichamelijke pijnen beginnen zich te manifesteren.
Ondanks dat u nog iedereen wilt overtuigen dat het met u goed gaat, nemen de twijfels aan uw eigen toe. U vindt haast geen oplossingen voor de problemen op het werk meer en elke taak begint een hele opgave te worden. De irritaties nemen toe en u leeft met een kort lontje. De toevlucht naar slechte gewoontes nemen toe. Ook uw eetpatroon is alles behalve gezond. U wordt cynischer en de schuld licht bij anderen.
Fase 5: het lege gevoel
Negativisme komt tot een hoogtepunt. Angsten nemen toe en paniekaanvallen kunnen zich regelmatig uiten in de vorm van hyperventilatie. U doet enkel het noodzakelijke nog en succes laat u koud. Gezondheidsproblemen krijgen een chronische karakter.
Fase 6: de totale instorting
De reserves zijn op en zowel fysiek als psychisch ben je totaal leeg. Uw geest weigert nog inspanningen te doen. U voelt zich totaal opgebrand. Enkel professionele hulp kan u begeleiden naar een herstel. Een herstel dat maanden kan duren.
Verschil overbelasting, overspanning en burn-out
Overbelasting
Het gaat allemaal wat minder. De zin is er niet meer en het slapen lukt minder. Je kan ook minder genieten van de kleine dingen. Maar na een pauze of een vakantie kan het al beter gaan.
Overspanning
Is een graadje erger dan overbelasting. Het verschil met burn-out is weer dat het een kleinere voorgeschiedenis heeft. Maar je ben ook hier je controle kwijt. Toch ben je niet zo uitgepût als bij burn-out. Door goed te zorgen voor jezelf, tijdig te gaan slapen, gezond eten, ontspannende dingen doen, kan reeds een herstel geven.
Maar het is belangrijk om naar de signalen van je lichaam te luisteren om het niet erger te maken. Balans zoeken tussen werk en privé kan hier een belangrijke rol spelen.
Burn-out
Drie elementen zijn kenmerkend:
- Een gevoel van uitputting
- Een gevoel van vervreemding
- Verminder gevoel van competentie
Signalen van burn-out
- Slecht slapen
- Vlug vermoeid na de minste inspanningen
- Agitatie, een gevoel van opgejaagdheid, gespannen zijn
- Apatisch en lusteloos
- Krampachting de dingen onder controle trachten te houden
- Emotioneel labiel, vlug geprikkeld, huilerig, bang, ontroerd, …
- Innerlijke leegte en dwazig gevoel
- Anti-gevoel voor het werk
- Concentratieproblemen
- Desoriëntatie, dingen niet meer terugvinden op het werk
- Vergeetachtig
- Geen meerdere dingen tegelijk kunnen
- Veel piekeren
- Meer lichamelijke klachten (psychosomatische klachten)
- Gevoeliger voor verslaving (drank, roken, kalmerende middelen, …)
Ondersteuning nodig bij burn-out?
Indien u, een collega of medewerker kampt met signalen die wijzen op een mogelijke burn-out, dan kan u rekenen op de ondersteuning van CBTra.
Meer informatie over deze dienst vindt u hier of neem contact met ons op.
Word zelf een professionele burn-out coach
Bij ons kan u een opleiding volgen om zelf een professionele burn-out coach te worden via dagopleiding en avondopleiding.
Een overzicht van de geprogrammeerde opleidingen vindt u in onze agenda